Υποχρεώσεις συνταξιούχων εργαζομένων - Υποχρεώσεις εργοδοτών - Πρόστιμα

Με έναρξη ισχύος από την ημερομηνία δημοσίευσής της, η πρόσφατη 48351/08.07.2021 απόφαση του Υπουργείου Εργασίας σχετικά με τις προϋποθέσεις, τους όρους και τη διαδικασία διασταύρωσης και ελέγχου στοιχείων μεταξύ του ΣΕΠΕ και του e-EΦΚΑ για συνταξιούχους που απασχολούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 20 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει, ρυθμίζει τις υποχρεώσεις των συνταξιούχων που εξακολουθούν να τελούν σε εργασία ή απασχόληση υπακτέα στην ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ. Ειδικότερα, οι υποχρεώσεις τους, κατ΄ άρθρο 1 της Υ.Α. 48351/08.07.2021 :

1.- Οι συνταξιούχοι λόγω γήρατος όλων των ενταχθέντων στον e-ΕΦΚΑ φορέων και του δημοσίου, συμπεριλαμβανομένων και των προσώπων που λαμβάνουν χορηγία ή βουλευτική σύνταξη, οι οποίοι, είτε έχουν αναλάβει εργασία ή ιδιότητα ή δραστηριότητα έως και την 28η.2.2020, είτε αναλαμβάνουν εργασία ή αυτοαπασχόληση από την 29η.2.2020 και εφεξής, εφόσον για την εργασία ή την ιδιότητα ή την δραστηριότητα προκύπτει υποχρέωση ασφάλισης στον e-ΕΦΚΑ, σύμφωνα με τις σχετικές γενικές, ειδικές ή καταστατικές διατάξεις των πρώην φορέων που εντάχθηκαν στον e-ΕΦΚΑ, υποχρεούνται στην υποβολή σχετικής δήλωσης στις καθ’ ύλην αρμόδιες υπηρεσίες εκκαθάρισης συντάξεων του e-ΕΦΚΑ έως την υλοποίηση της ηλεκτρονικής εφαρμογής της παρ. 1 του άρθρου 3 της απόφασης.

2.- Οι ασφαλισμένοι όλων των ενταχθέντων στον e-ΕΦΚΑ φορέων και του Δημοσίου, οι οποίοι κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης λόγω γήρατος, συνεχίζουν να εργάζονται ή να αυτοαπασχολούνται, υποχρεούνται να το δηλώσουν στην αίτηση συνταξιοδότησης.

3.- Συνταξιούχοι, οι οποίοι είχαν αναλάβει εργασία πριν την 13.5.2016 και δεν ενέπιπταν στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 20 του ν. 4387/2016 και βάσει του προϊσχύοντος νομοθετικού πλαισίου εξαιρούνταν από τις επιπτώσεις της απασχόλησής τους αυτής, με βάση γενικές ή ειδικές διατάξεις, και οι οποίοι συνεχίζουν την εργασία τους και μετά την 28.2.2020, υποχρεούνται στην υποβολή σχετικής δήλωσης στις καθ’ ύλην αρμόδιες για την εκκαθάριση της κύριας και επικουρικής σύνταξης υπηρεσίες του e-ΕΦΚΑ για την περίοδο απασχόλησης από την 1.3.2022 και εφεξής. Η υποχρέωση δήλωσης απασχόλησης με το προϊσχύον κανονιστικό πλαίσιο διατηρείται.

4.- Οι συνταξιούχοι του e-Ε.Φ.Κ.Α. πρώην Ναυτικού Απομαχικού Ταμείου (Ν.Α.Τ.) που παρέχουν εκπαιδευτικό έργο με σύμβαση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου και ωριαία αντιμισθία στη δημόσια ναυτική εκπαίδευση, από την 1η.1.2017 και έως τις 31.8.2022, υποχρεούνται στην υποβολή σχετικής δήλωσης από 1.9.2022.

Στη δήλωση που υποβάλλεται στον e-ΕΦΚΑ καταγράφονται τα στοιχεία του συνταξιούχου και της προς ανάληψη εργασίας, ιδιότητας ή δραστηριότητας, για την οποία προκύπτει η υποχρέωση ασφάλισης στον e-ΕΦΚΑ, και του εργοδότη στον οποίο θα παρασχεθεί η επαγγελματική δραστηριότητα, η χρονική διάρκεια ή τα χρονικά διαστήματα της παρεχόμενης δραστηριότητας.

Πρόστιμο σε περίπτωση μη υποβολής δήλωσης

Σε περίπτωση που μετά από έλεγχο διαπιστωθεί μη υποβολή της σχετικής δήλωσης από τους υπόχρεους επιβάλλεται πρόστιμο, το οποίο αντιστοιχεί στο ύψος δώδεκα (12) μηνιαίων κύριων και επικουρικών συντάξεων του παραβάτη. Το ποσό της οφειλής της κύριας σύνταξης δύναται να αποπληρωθεί με παρακράτηση έως του ποσού του ενός τετάρτου (1/4) από το ύψος της μηνιαίας σύνταξης. Το ποσό της οφειλής της επικουρικής σύνταξης δύναται να αποσβένεται με συμψηφισμό με τις δικαιούμενες επικουρικές συντάξεις και εφάπαξ παροχή.

Σε κάθε άλλη περίπτωση το ποσό της οφειλής εισπράττεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ΚΕΔΕ) (ν.δ. 356/1974).

Υποχρεώσεις εργοδοτών

Κάθε εργοδότης, συμπεριλαμβανομένων των αναφερομένων στο «Μητρώο Δημοσίων Φορέων της Ελληνικής Διοίκησης» του Υπουργείου Εσωτερικών, ο οποίος απασχολεί συνταξιούχους με σχέση εξαρτημένης εργασίας ιδιωτικού δικαίου, υποχρεούται να υποβάλλει ηλεκτρονικά στο πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ τα προβλεπόμενα έντυπα σύμφωνα με τα οριζόμενα στην υπό στοιχεία 40331/Δ1.13521/13.9.2019 υπουργική απόφαση, όπως αυτή ισχύει. Στην περίπτωση που ο συνταξιούχος προσλαμβάνεται με σχέση εξαρτημένης εργασίας δημοσίου δικαίου, η αρμόδια Διεύθυνση Προσωπικού του φορέα καταχωρεί τα στοιχεία του εργαζομένου στο Μητρώο Ανθρώπινου Δυναμικού του Ελληνικού Δημοσίου.

Περαιτέρω, κάθε εργοδότης υποχρεούται σε παρακράτηση και καταβολή στον e-EΦΚΑ των προβλεπόμενων από τις κείμενες διατάξεις ασφαλιστικών εισφορών υπέρ κύριας σύνταξης, υγειονομικής περίθαλψης, επικουρικής ασφάλισης και πρόνοιας, όπου οι τελευταίες προβλέπονται, καθώς και των ασφαλιστικών εισφορών τις οποίες ο e-ΕΦΚΑ συνεισπράττει, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις οικείες διατάξεις.

Αυστηρός έλεγχος συνταξιούχων που εργάζονται και διασταυρώσεις που διενεργούνται από τον e-ΕΦΚΑ

Για τον έλεγχο και τη διασταύρωση των στοιχείων των συνταξιούχων που απασχολούνται, υλοποιείται ηλεκτρονική εφαρμογή στον e-ΕΦΚΑ για την ηλεκτρονική υποβολή των δηλώσεων των συνταξιούχων. Τα στοιχεία της ηλεκτρονικής εφαρμογής τροφοδοτούν το πληροφοριακό σύστημα πληρωμών συντάξεων του e-ΕΦΚΑ για την εφαρμογή των προβλεπόμενων από τις διατάξεις του παρόντος μειώσεων των συντάξεων.

Οι ήδη υποβληθείσες δηλώσεις απασχόλησης συνταξιούχων καθώς και τα στοιχεία πληρωμών συντάξεων του e-ΕΦΚΑ διασταυρώνονται σε περιοδική βάση, με τα στοιχεία των Αναλυτικών Περιοδικών Δηλώσεων (ΑΠΔ) του e-ΕΦΚΑ, τα στοιχεία του πληροφοριακού συστήματος ΕΡΓΑΝΗ και στοιχεία άλλων πληροφοριακών συστημάτων σύμφωνα με τα δικαιώματα πρόσβασης και ανταλλαγής πληροφοριών των υπηρεσιών του e-ΕΦΚΑ, προκειμένου να εντοπίζονται περιπτώσεις συνταξιούχων που απασχολούνται και δεν έχουν υποβάλει σχετική δήλωση στον e-ΕΦΚΑ.

Μέχρι την ενεργοποίηση της ηλεκτρονικής εφαρμογής της παραγράφου 1, η αρμόδια υπηρεσία εκκαθάρισης συντάξεων καταχωρεί τα στοιχεία των απασχολούμενων συνταξιούχων στο πληροφοριακό σύστημα πληρωμών συντάξεων του e-ΕΦΚΑ, το φορέα απασχόλησης και τη διάρκεια απασχόλησης, προκειμένου να διενεργηθούν μειώσεις στο ποσό των συντάξεων, για όσο χρονικό διάστημα ο συνταξιούχος απασχολείται. Ειδικότερα:

α. Για τους συνταξιούχους που έχουν αναλάβει ή αναλαμβάνουν εργασία ή αποκτούν δραστηριότητα στον ιδιωτικό τομέα το ποσό της ακαθάριστης σύνταξης ή συντάξεων σε περίπτωση συρροής, κύριας και επικουρικής σύνταξης, καταβάλλεται μειωμένο κατά 30%.

β. Για τους συνταξιούχους που έχουν αναλάβει ή αναλαμβάνουν εργασία ή αποκτούν δραστηριότητα σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, όπως ορίζονται στο άρθρο 14 του ν. 4270/2014, το ποσό της ακαθάριστης σύνταξης ή συντάξεων σε περίπτωση συρροής, κύριας και επικουρικής σύνταξης, καταβάλλεται μειωμένο κατά 30% μετά τη συμπλήρωση του 61ου έτους, εφόσον αυτή συμπληρώνεται μέχρι την 28.2.2021, ή μετά τη συμπλήρωση του 62ου έτους ηλικίας, εφόσον αυτή συμπληρώνεται από την 1.3.2022 και εφεξής. Η πλήρης αναστολή των κύριων και επικουρικών συντάξεων χωρεί μέχρι την 28.2.2021 για όσους δεν έχουν συμπληρώσει μέχρι την ημερομηνία αυτή το 61ο έτος της ηλικίας τους, και από 1.3.2022 για όσους δεν έχουν συμπληρώσει το 62ο έτος της ηλικίας.

γ. Το ποσό της σύνταξης επί του οποίου διενεργείται η μείωση του 30% είναι η ακαθάριστη σύνταξη ή συντάξεις (επί συρροής συντάξεων), στην οποία δεν συμπεριλαμβάνονται το εξωιδρυματικό επίδομα των διατάξεων των παρ. 1 και 2 του άρθρου 42 του ν. 1140/1981, όπως ισχύει, και το επίδομα ανικανότητας των διατάξεων του άρθρου 54 του Π.Δ.169/2007 (άρθρο 1β).

δ. Οι συνταξιούχοι, οι οποίοι είχαν αναλάβει πριν την έναρξη ισχύος του ν. 4670/2020 εργασία ή είχαν αποκτήσει ιδιότητα ή δραστηριότητα υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση, η οποία συνεχίζεται και για τους οποίους προβλεπόταν εξαίρεση από το άρθρο 20 του ν. 4387/2016, καθώς και από τις προϊσχύουσες αυτού διατάξεις, υπάγονται στις διατάξεις της παρούσας απόφασης από την 1.3.2022.

ε. Οι συνταξιούχοι του e-Ε.Φ.Κ.Α. πρώην Ναυτικού Απομαχικού Ταμείου (Ν.Α.Τ.) που παρέχουν εκπαιδευτικό έργο με σύμβαση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου και ωριαία αντιμισθία στη δημόσια ναυτική εκπαίδευση από την 1.1.2017 και έως τις 31.8.2022, υπάγονται στις διατάξεις της παρούσας απόφασης από την 1.9.2022.